In 2018 en 2019 is de Croeselaan opnieuw ingericht. Bij de herinrichting vormde verduurzaming en circulair bouwen het uitgangspunt. Er werden zoveel mogelijk bestaande en herbruikbare grondstoffen, materialen en elementen uit de Croeselaan of de directe omgeving hergebruikt. Een van de keuzes in het ontwerp was het versterken van de groenstructuur. Met de plaatsing van kunstwerken is aan de kwaliteit van de groene middenberm een extra impuls gegeven.
Beeldenpark
Ook het beeldenpark is circulair. Het bestaat uit werken die afkomstig zijn uit de collectie van de gemeente Utrecht en uit de Rabo Kunstcollectie. De sculpturen bevonden zich oorspronkelijk op andere plaatsen in de stad. Door herinrichting van de openbare ruimte konden ze niet worden terug geplaatst. De selectie werken laat de diversiteit zien van de kunst in de openbare ruimte van Utrecht. De kunstwerken stammen uit verschillende tijden en vertegenwoordigen een variëteit aan stijlen.
Wisselplek
In de vaste opstelling van de sculpturen is 1 wisselplek gereserveerd. Hier wordt jaarlijks een ander, hedendaags werk geplaatst. Het is de bedoeling dat de hedendaagse generatie kunstenaars zich hier kan verhouden tot de geschiedenis van de kunst in de openbare ruimte in Utrecht. Deze kunstenaar krijgt de ruimte om daar een actuele visie aan toe te voegen. Het eerste werk dat hier te zien was in 2019 en 2020 was Assist door Jessica Stockholder. Sinds september 2021 staat hier het werk Script of the City door Cecilia Rebergen.
1 Script of the City, 2021 Cecilia Rebergen (1991)
Op de wisselplek staat Script of the City. Het kunstwerk van Cecilia Rebergen is een 100 meter lange, beschilderde transportband. De band is bevestigd aan een 2,5 meter hoge binnenring van cortenstaal en geknoopt in een open knoop.
In het geschilderde patroon verwerkte Rebergen tekens en woorden uit geschriften van over de hele wereld. Sommige woorden verwijzen naar de locatie van het kunstwerk. En Rebergen gebruikte woorden die ‘knoop’, ‘draaikolk’, of ‘kruispunt’ betekenen. Niet van alle tekens is de vertaling bekend. Van enkele historische schriften is er geen vertaalsleutel en is het dus zoeken naar wat er wordt bedoeld. En dat is precies wat de kunstenaar wil met dit kunstwerk: mensen zelf laten fantaseren over wat er zou kunnen staan.
De Croeselaan en omgeving zijn de afgelopen jaren ingrijpend veranderd. Hier wordt gewoond, gewerkt, mensen zijn op doorreis, willen hier sporten of even tot rust komen. Hierop is het Beeldenpark Croeselaan ingericht. Al deze bewegingen samen maken het gebied rondom Utrecht Centraal tot een knooppunt. Er zijn treinen, bussen, trams, auto’s, fietsen, voetgangers. Voor ieder vervoersmiddel is een baan, rails, pad of strook. Alles loopt door, over en langs elkaar heen. Maar nergens is de knoop zo strak aangetrokken dat de stroom aan mensen en vervoersmiddelen niet verder kan. Dit kunstwerk staat voor al deze bewegingen.
2. De menselijke Ontmoeting, De Reis, Het Bolwerk, 1971 - Paul Kingma (NL, 1931-2013)
Deze bronzen beelden van Paul Kingma zijn in 1971 ontworpen als een drieluik voor het Jaarbeursplein. Het Bolwerk, De Menselijke Ontmoeting en De Reis zijn destijds geïnspireerd op de toekomstgedachte van het plan Hoog Catharijne De beelden legden op symbolische wijze een verband tussen “de dynamiek van onze samenleving en dat wat plaats vindt in de gebouwen zelf”. Het Bolwerk werd geplaatst voor kantoorgebouw Sypesteyn, De Ontmoeting voor complex Kranenburg en De Reis voor gebouw Leeuwenstein. De beelden stonden op deze locaties totdat ze voor de bouwwerkzaamheden van het Stationsgebied verwijderd moesten worden. Nu zijn de kunstwerken weer terug op de Croeselaan.
3. 24/7 Kiosk, 2009 - Liam Gillick, (UK, 1964) woont en werkt in new York
Het kunstwerk ‘24/7 Kiosk’ van Liam Gillick was voor het eerst in 2009 te zien op de tentoonstelling Beaufort03 langs de Belgische kust. De gemeente Utrecht kocht het werk een jaar later aan. De stalen open structuur in de vorm van een kiosk wordt gecombineerd met woorden en kreten die verwijzen naar onze huidige maatschappij en 24 uurs economie. Liam Gillick is een theoretisch werkend kunstenaar. Hij onderzoekt in zijn werk via beelden en teksten hoe het sociale en maatschappelijke leven georganiseerd is. Hoe werken machtsstructuren? Wie bepaalt wat er gebeurt in de economie en hoe? Hoe gaat dat in de kunstwereld? Ingewikkelde materie die zich niet makkelijk in een toegankelijk beeld laat vertalen. Gillick heeft echter ook een goed gevoel voor esthetiek en ruimtelijkheid. Los van de diepere theoretische betekenislagen levert zijn systematische werkwijze interessante en mooie beelden op. Zijn beeldtaal is abstract en minimalistisch.
4. Living Sculptures, 2012 - Christian Jankowski (DE, 1968) woont en werkt in Berlijn
De drie Living Sculptures’ van Christian Jankowski kocht de gemeente Utrecht in 2012 aan, na enthousiaste reacties van het publiek tijdens een tentoonstelling in Hoog Catharijne. Jankowski was gefascineerd door de levende standbeelden die hij overal in Barcelona zag. ”De living sculptures doen zó hun best om op standbeelden te lijken, dat ik besloot hen daadwerkelijk in brons te gieten”. Hij koos voor 3 bekende figuren die deel zijn gaan uitmaken van onze populaire beeldcultuur, waar hij een satirisch commentaar oplevert. Een legionair die zichzelf Julius Caesar noemt lijkt een persiflage op de klassieke Romeinse figuur. De Cubaanse revolutionair Che Guevara is zo vaak afgedrukt op affiches en T-shirts dat het een nietszeggend symbool is geworden. Een vrouwenfiguur die lijkt op de beelden van Dali is door de citymarketing van Barcelona verworden tot een totaal uitgemolken icoon. “Het is een reproductie van een reproductie — te vaak vertaald”, aldus Jankowski. De kunstenaar levert impliciet kritiek op onze beeldcultuur, die ons door overdaad en eindeloze herhalingen vaak niet meer weet te raken. De sculpturen roepen echter ook vragen op over authenticiteit en het vraagstuk: wat is kunst?
5. Cartas Al Cielo, 2011 - Rabo Kunstcollectie - Alicia Framis (ES, 1967) woont en werkt in Amsterdam
Deze gepolijste stalen bol met een diameter van 150 centimeter reflecteert de lucht. Kijken naar de lucht kan een moment van hoop, van verlangen, maar ook van wanhoop in zich dragen. De lucht, oftewel de hemel, houdt onze geheimen en onze geliefden vast en symboliseert het hiernamaals. Eigenlijk hoort bij dit werk een kaartenstandaard met kaarten, die ons de mogelijkheid zou geven om brieven te schrijven aan onze geliefdes in het hiernamaals. Op de bol staat de titel van het werk gegraveerd: kaarten aan de hemel’, met daaronder een smalle gleuf waar de brieven in kunnen worden gedeponeerd. Cielo staat in het Spaans voor: de plaats boven ons, de plaats van verloren personen en het beloofde land. Het werk krijgt daardoor een meerduidige betekenis.
6. Zonder titel, 1983 - Jos Wong Lun Hing (NL 1928-2009)
Dit beeld van Jos Wong Lun Hing stond vroeger bij de openbare lagere school bij het St. Pieterskerkhof. De losse abstracte vormen, geschilderd in de primaire kleuren vormden zowel een ontmoetingsplek waar ouders konden wachten op hun kinderen, als een klim- en speelobject voor de schooljeugd. Het is een typisch omgevingskunstwerk zoals die in de jaren zeventig en begin jaren tachtig werden gemaakt. Kunstenaars richten een ruimte in met als doel de belevingswaarde ervan te vergroten. Niet de architectuur maar de passant, de gebruiker staat centraal. Na twintig jaar moest het werk van het schoolplein worden verwijderd. De regels voor speelobjecten waren intussen aanzienlijk aangescherpt. Daardoor kan dit werk niet meer geplaatst worden op een schoolplein.
7. Eenheid in verscheidenheid, 1983 - Rabo Kunstcollectie - Jeanot Bürgi (CH, 1939-2011)
De Zwitserse beeldhouwer Jeanot Bürgi heeft lang in Utrecht gewoond en daar veel consoles en reliëfs gemaakt die nu nog in de stad langs de grachten zichtbaar zijn. Dit abstracte beeld dat uit steen is gehouwen, bestaat uit een aantal amorfe vormen die op puzzelstukken lijken. Tezamen vormen zij een cirkel. Het werk heet niet voor niets ‘Eenheid in verscheidenheid’; het staat voor het samengaan van uiteenlopende partijen en symboliseert zo de coöperatie. Het werk markeerde tot 2007 de entree van de Rabobank. Het is nu weer terug op de Croeselaan. Het beeld staat opnieuw in de buurt van de entree.
8. Citizen Perspective, 2003 - Rabo Kunstcollectie - Fernando Sanchez Castillo (ES, 1970) woont en werkt in Madrid
Dit beeld bestaat uit bronzen fragmenten van een klassieke sculptuur die door een ketting aan elkaar zijn geketend. We zien een paardenhoofd, een hoofd van een historische figuur, handen, een paardenhoef en nog wat kleinere elementen. Het zijn delen van het ruiterstandbeeld van Philips IV, dat staat voor het koninklijk Paleis van Madrid en de macht van de monarchie symboliseerde. In Utrecht kijken we neer op de restanten, vanuit het perspectief van de burger. Net als in zijn andere werk bekritiseert de geëngageerde kunstenaar Fernando Sánchez Castillo hier de symbolen van de politieke macht en geweld. Naast dit werk is in het Maximapark in Leidsche Rijn in Utrecht ook het werk ‘Barricade’ te zien van de kunstenaar. Het Centraal Museum kocht in 2013 het werk ‘Tankman’, dat te zien was tijdens de manifestatie Call of the mall in Hoog Catharijne. De werken symboliseren het verzet van de ‘gewone man’ tegen machtige structuren.
