Het monument over het trans-Atlantisch slavernijverleden is een initiatief van nazaten van tot slaaf gemaakten. De initiatiefnemers hebben een belangrijke stem gehad in de keuze voor het ontwerp. Het Monument van Vlucht en Verzet is gemaakt door kunstenaar patricia kaersenhout. Het bevat veel symboliek en maakt de rauwe geschiedenis van ons slavernijverleden zichtbaar, maar gaat ook over de toekomst, kracht en herstel. Bij het monument kunnen bezoekers via een QR code luisteren naar deze verhalen over vlucht en verzet.
Verhalen van Vlucht en Verzet
Er wordt vaak aangenomen dat gevangengenomen Afrikanen zich niet verzetten tegen hun ontvoering. Dit monument eert en herdenkt alle mannen en vrouwen die vochten voor hun vrijheid. Het kunstwerk is geïnspireerd op de mythe van de 'Vliegende Afrikanen' die vertelt hoe tot slaaf gemaakte mensen afzagen van het eten van zout, zodat ze lichter zouden worden om terug te vliegen naar Afrika. Verborgen in het monument zijn 20.000 kaurischelpen, de prijs voor één mens. Er zijn openingen met exact dezelfde afmetingen die tot slaaf gemaakte mensen hadden op de slavenschepen. De driehoekvorm verwijst naar een schip en de trans-Atlantische slavenhandel. Het monument is een podium, voor iedereen toegankelijk om plaats te nemen, zich uit te spreken, na te denken of met elkaar in gesprek te gaan. Het biedt zo een plek in Utrecht om samen te helen van de pijn uit het verleden. Door met elkaar in dialoog te gaan over het slavernijverleden en hoe dit doorwerkt in onze huidige samenleving
Iedere avond bij zonsondergang wordt de heuvel in het Griftpark met het beeld van de Flying African korte tijd paars verlicht. Hierover zegt patricia kaersenhout het volgende: "Violet is de laatste kleur in het kleurenspectrum, het is de kleur van aanwezig zijn en niet aanwezig zijn. Het staat symbool voor de grens tussen zijn en niet zijn, zien en niet zien. Violet staat voor mystiek en spiritualiteit. Het is een kleur waar een krachtige helende werking vanuit gaat."
Meer weten?
Kunstenaar patricia kaersenhout heeft meerdere audioverhalen opgenomen die uitleg geven over het monument. Het zijn verhalen over de kracht en het verzet van tot slaaf gemaakte mensen. Op deze pagina kunt u alle verhalen lezen of luisteren: Monument van Vlucht en Verzet (kunstinopenbareruimte-utrecht.nl).
Utrecht en het slavenrnijverleden
De stad Utrecht was nauw verbonden met de koloniale handel en slavernij en profiteerde van de opbrengsten, blijkt uit onderzoek. Verschillende lagen van de Utrechtse bevolking hebben aangezet tot, investeerden in en verdienden geld aan slavernij in Amerika, Afrika en Azië. Daarom hadden organisaties rondom de jaarlijkse herdenking van dit rauwe verleden en viering van de afschaffing van de slavernij (Keti Koti Utrecht) al langer de wens voor een slavernijmonument. Een slavernijmonument in Utrecht is belangrijk, het vergroot het historisch besef over ons trans-Atlantische slavernijverleden. Utrecht is een stad voor iedereen en waar ook ruimte is voor iedereen. Want alleen als we ons verleden kennen, gaan we ons heden beter begrijpen en zijn we klaar voor een toekomst waarin we iedereen in Utrecht op een gelijke manier behandelen. Op woensdag 23 februari 2023 heeft burgemeester Sharon Dijksma namens het college van Utrecht excuses aangeboden voor de rol van hun voorgangers in het koloniale en slavernijverleden van de stad.
Zie ook Slavernijverleden | gemeente Utrecht
Foto's monument gemaakt tijdens de Keti Koti Herdenking Utrecht 2023 door iArtPictures
