Midden in de Utrechtse Rivierenwijk heeft kunstenaar Hans van Houwelingen in de jaren negentig een bijzonder plein gerealiseerd. De kern van het project wordt gevormd door een straatmozaïek in de vorm van een Perzisch tapijt, ontworpen door de Marokkaanse kunstenaar Hamid Oujaha.
Zeven bronzen lammetjes, banken, bomen, hekken en lantaarnpalen maken ook onderdeel uit van het kunstwerk. Het tapijt ligt schuin over de lengte van het plein en is uitgevoerd in gele, rode en zwarte baksteen.
De opdracht
Begin jaren 90 was de Amerhof deels ingericht als speelplaats, maar sterk verwaarloosd, ook door vernielingen. Er werden plannen ontwikkeld voor nieuwe woningen en het plein zou opnieuw worden ingericht. In 1991 verzoekt plangroep Roerstraat/Roerplein de gemeentelijke Adviescommissie Beeldende Kunst en Vormgeving om beeldend kunstenaars te betrekken bij de inrichtingsplannen voor de nieuwe Amerhof.
Het doel is om tot meer samenhang, overzichtelijkheid, aantrekkelijkheid en identiteit te komen. Een aantal zaken staan dan al vast: vanwege veel problemen heeft de buurt gekozen voor een stenen plein en niet voor groen/speeltoestellen. Ook staat vast dat er geen parkeerplaatsen op de Amerhof komen. In 1992 krijgen drie kunstenaars opdracht tot het vervaardigen van een inrichtingsvoorstel voor de Amerhof. Eén van de kunstenaars, Hans van Houwelingen, dient een voorstel in met een statement:
Openbare ruimte is van iedereen en iedereen draagt er verantwoordelijkheid voor. In de praktijk is de openbare ruimte echter meestal van niemand. Maatschappelijke problemen hebben grote invloed op het gebruik van de openbare ruimte maar de inrichting zal die problemen nooit op kunnen lossen.
Een werkgroep bestaande uit de architect, stedenbouwkundige, landschapsarchitect, wijkbureau, huurdersvereniging en woningbouwvereniging zijn unaniem enthousiast over het voorstel van Hans van Houwelingen: zijn plan is fraai, feestelijk, doorleefd, en betekenisvol, het is een positief gebaar naar de buurt.
De aanpakIn de voorbereiding voor zijn plan heeft Van Houwelingen veel in de buurt rondgekeken en met veel mensen gesproken. Hij constateert dat de problemen in de wijk groot zijn: verschillende bevolkingsgroepen leven naast elkaar, de sociale controle is grotendeels verdwenen. Van Houwelingen wil de Amerhof verantwoord inrichten, hij wil ruimte creëren in plaats van het plein teveel 'in te vullen' en hij wil een plein maken dat voor alle bewoners in de wijk leefbaar en acceptabel is.
De kunstenaar stelt concreet voor het plein te vergroten door de pleinen van de van der Hulstschool en de Blokkendoos erbij te betrekken. Vervolgens vraagt hij de Marokkaanse ontwerper Hamid Oujaha om een Perzisch tapijt te ontwerpen in warme kleuren. Het Perzisch tapijt is bekend bij zowel bewoners van islamitische afkomst als ook bij autochtone Nederlanders. Zeven lammetjes (een verwijzing naar traditionele, christelijke symbool) , banken, bomen, hekken en lantaarnpalen maken ook onderdeel uit van het kunstwerk.
De kwaliteit van het ontwerp zit in de intensieve manier waarop Hans van Houwelingen met de opdracht om is gegaan. Hij deed uitgebreid onderzoek naar de verhoudingen tussen de verschillende bevolkingsgroepen in Utrecht, en voerde eindeloze gesprekken met de verschillende gemeentelijke diensten, de omwonenden en de scholen om het plan uitgevoerd te krijgen zoals hij het in zijn hoofd had: een totaalontwerp voor de openbare ruimte. Op zaterdag 5 maart 1994 is de Amerhof feestelijk geopend door burgemeester Opstelten.
In 2017 is het plein gerestaureerd. Samen met bewoners zijn nieuwe bomen uitgezocht voor het plein, omdat de oorspronkelijke bomen niet voldoende waren gegroeid en te weinig schaduw gaven.
