Kunstenaar Teun Castelein maakte voor de Utrechtse wijk Ondiep een ondiep zwembad. Niet veel groter dan een flinke vijver, maar verder in alles een zwembad, met tegels, zwarte lijnen, startblokken en een helder blauwe kleur. Maar dan heel ondiep. Heerlijk zo’n helder werk. Of zou er toch meer achter zitten? Het is immers gemaakt door Teun Castelein, een man van heldere ideeën inderdaad, maar meestal met een dubbele bodem.
Hij was het die het initiatief nam tot Halbe bier: een speciaal biertje voor de kunstwereld met een bittere nasmaak, dat geïntroduceerd werd in de nasleep van de bezuinigingen. Hij was het ook die poolijs uit Groenland importeerde, en zo probeerde de smeltende ijskap te redden door deze in kleine stukjes te bewaren in particuliere diepvriezen. En draag je als koper van stukje ijs dan bij aan het behoud van de natuur door een stukje te bewaren, of juist niet? Tijdens de Twente Biënnale in 2013 bedacht Castelein een project rond de immigrantenstroom in Zuid Europa. Op het Italiaanse eiland Lampedusa blijken de bootjes waarmee de vluchtelingen hun oversteek naar het beloofde land hebben gemaakt opeengestapeld te blijven liggen. Castelein dacht dat de kleurrijke Afrikaanse vissersbootjes niet zouden misstaan in de Amsterdamse grachten en probeerde de verkoop van de boten op gang te brengen.
Maar dat zijn allemaal werken die ontstaan vanuit een maatschappelijke kwestie waar Castelein tegenaan loopt. Daarvan is hier geen sprake. Het ondiepe zwembad is niet meer dan dat. Castelein: “De naam van de wijk roept meteen dit beeld op. Bovendien was hier om de hoek ooit een badhuis. Dit is geen plek om een statement te maken. Het is wel zo dat marketing altijd een rol speelt in mijn werk. In die zin zou je het ook als citymarketing voor Ondiep kunnen zien.”
En dat kan Ondiep wel gebruiken. De wijk had een slechte naam, maar klimt langzamerhand uit het dal op. Er is gesloopt en herbouwd, tot tevredenheid van alle betrokkenen. Ondiep is weer een plek waar je graag wilt wonen vertellen enkele bewoners bij de oplevering van het pleintje aan de Boerhaavelaan. Het is een sympathiek plein geworden, waarin de oude platanen goed tot hun recht komen. Ook in de inrichting van het plein heeft Castelein een hand gehad. De kleur van de bestrating, de lege boomspiegels en het iets hogere niveau van het plein geven de plek rust. Het naastgelegen appartementencomplex kreeg toevallig lichtblauwe deuren die mooi passen bij het zwembad, alsof het de kleedhokjes zijn.
Intussen blijft in het zwembad een heel klein beetje regenwater staan en dat maakt het helemaal af. Castelein ziet het al voor zich hoe omwonenden in de zomer met een stoel om het bad gaan zitten. “En dat er dan mensen uit Zuilen voorbij komen die denken: wat zijn ze hier nou aan het doen.” Het is een prachtig helder en humorvol werk. What you see is what you get en dat past wel bij de nuchtere mentaliteit van Ondiep.
Ondiep, meer is het niet. Baantjes trekken zal er niet lukken, maar je humeur knapt er wel meteen van op.
Tekst: Marjolein Sponselee, Lucy in de Lucht
Foto's: Hermanna Prinsen
